Hoe kan ik schulden voorkomen? 7 praktische tips om financiële rust te houden
1. Weet wat er inkomt en uitgaat
De eerste stap om schulden te voorkomen is weten waar je geld blijft. Veel mensen hebben geen duidelijk beeld van hun inkomsten en uitgaven, waardoor ze sneller te veel uitgeven.
Maak daarom een overzicht van:
- Je vaste lasten (huur, energie, verzekering, abonnementen)
- Je wisselende uitgaven (boodschappen, kleding, cadeaus)
- Je inkomsten (salaris, toeslagen, kinderbijslag, enz.)
Met dat overzicht zie je direct waar je eventueel kunt besparen of waar geld “weglekt”. Een goed hulpmiddel hiervoor is een weekbudget, waarbij je het geld verdeelt over de weken van de maand. Zo weet je precies wat je per week kunt uitgeven zonder in de knel te komen.
2. Reserveer voor onverwachte kosten
Een wasmachine die stukgaat, een hoge energierekening of een kapotte fiets, onverwachte kosten komen altijd ongelegen. Door maandelijks een klein bedrag opzij te zetten, bouw je een buffer op.
Begin klein: bijvoorbeeld €10 per week. Zet dat bedrag apart op een spaarrekening die je niet dagelijks gebruikt. Zo kun je, als er iets gebeurt, de kosten opvangen zonder direct rood te staan of te moeten lenen. Het Nibud adviseert een noodbuffer van ongeveer 3 tot 6 maanden de kosten van de vaste lasten.
Tip: zie sparen niet als luxe, maar als bescherming tegen schulden.
3. Voorkom verleidingen en impulsaankopen
Online shoppen, abonnementen en ‘koop nu, betaal later’-diensten maken het makkelijk om geld uit te geven dat je eigenlijk niet hebt. Als je schulden wilt voorkomen, is het belangrijk om bewust met verleidingen om te gaan.
Een paar praktische tips:
- Wacht 24 uur voordat je iets koopt wat niet noodzakelijk is.
- Schrijf eerst op wat je écht nodig hebt voordat je gaat winkelen.
- Controleer je abonnementen en zeg op wat je niet gebruikt.
Door bewuster te kopen, houd je geld over voor belangrijke dingen en voorkom je dat rekeningen zich opstapelen.
4. Betaal vaste lasten altijd eerst
Een simpele maar gouden regel om schulden te voorkomen: betaal altijd eerst je vaste lasten. Zorg dat huur, energie, zorgverzekering en andere vaste rekeningen op tijd betaald worden.
Een goede manier om dit te doen, is door gebruik te maken van automatische incasso’s of betaalmomenten direct na je salaris. Zo weet je zeker dat het belangrijkste geld niet per ongeluk wordt uitgegeven.
5. Vraag hulp als het (bijna) misgaat
Veel mensen wachten te lang met hulp vragen, uit schaamte of omdat ze denken dat het wel meevalt. Maar juist als je merkt dat het moeilijk wordt om rond te komen, kun je beter vroeg aan de bel trekken.
Professionele hulp kan ervoor zorgen dat je schulden voorkomt in plaats van oplost. Een budgetcoach helpt je inzicht te krijgen in je geldzaken, structuur aan te brengen en betere keuzes te maken. Als het echt lastig wordt, kan budgetbeheer tijdelijk uitkomst bieden: dan worden jouw vaste lasten beheerd, zodat rekeningen altijd op tijd betaald worden.
6. Controleer regelmatig je geldzaken
Financiële rust vraagt om aandacht. Neem daarom één keer per week even de tijd om je bankrekening te bekijken, je budget te checken en te zien of alles nog klopt.
Zo kun je:
- Zien of er onverwachte afschrijvingen zijn;
- Controleren of er nog ruimte is om te sparen;
- Voorkomen dat kleine problemen groter worden.
Hoe beter je zicht houdt op je geld, hoe kleiner de kans dat er schulden ontstaan.
7. Geef jezelf realistische doelen
Schulden voorkomen betekent niet dat je nooit meer iets leuks mag doen. Juist het stellen van realistische doelen helpt je gemotiveerd te blijven. Bijvoorbeeld: een dagje uit per maand, of een klein bedrag sparen voor een vakantie.
Door doelen te stellen die haalbaar zijn, houd je balans tussen genieten en verstandig omgaan met geld.